Zoran Rančić, Milan Jovanović, Lidija Đordjević-Jovanović, Goran Stevanović, Predrag Kovačević, Biljana Stošić, Vanja Pecić
Klinika za hirurgiju, Klinički centar Niš

SAŽETAK

Cilj rada je da se utvrdi učestalost asimptomatske karotidne stenoze kod bolesnika sa aterosklerozom arterija donjih ekstremiteta i da se odgovori na pitanje da li je ograničeno rano otkrivanje asimptomatske bolesti na pojedine podgrupe bolesnika efikasno. Ispitivanje je obuhvatilo grupu od 109 bolesnika sa obliterantnom aterosklerozom donjih ekstremiteta. Kod svih bolesnika je na osnovu kriterijuma ACAS studije sprovedeno skeniranje kolor Dopplerom. Kod 36.69% bolesnika otkrivena je hemodinamski značajna stenoza ≥60% ili okluzija, a kod 29% bolesnika stenoza ≥70%. Morfološke karakteristike plaka sagledane su na arterijama 43 bolesnika sa stenozom karotidne arterije od 50 do 99%. Kod najvećeg broja bolesnika bio je prisutan fibrolipidni (kod 44.18% bolesnika) i fibrozni plak (23.26%). Kod 58.14% plakova površina je bila iregularna, kod 23.26% ulcerisana. Naknadno ispitivanje imalo je za cilj da utvdi da li postoji povezanost asimptomatske karotidne stenoze ≥60% ili okluzije, i pojedinih karakteristika bolesnika sa obliterantnom aterosklerozom donjih ekstremiteta. Univarijantnom analizom pokazana je udru`enost hemodinamski značajne stenoze karotidnih arterija i prethodnih vaskularnih operacija, starosti preko 60 godina, arterijske hipertenzije, pedobrahijalnog indeksa (ABI) manjeg od 0.5 i karotidnog šuma. Primenom multivarijantne logističke regresione analize ova udruženost se održava samo za karotidni šum (t = 0.50; p = 0.01), pri čemu je senzitivnost 67%, a specifičnost 56%. Stoga se može zaključiti da ograničenje ranog otkrivanja karolidne stenoze kod neurološki asimptomatskih bolesnika sa simptomatskom aterosklerozom donjih ekstremiteta na pojedine podgrupe bolesnika nije efikasno i nema opravdanja.

Ključne reči: asimptomatska karotidna stenoza, prevalenca karotidne stenoze, obliterantna ateroskleroza donjih ekstremiteta 155