ACTA FAC. MED. NAISS. 2006; 23(2):79-84

 Originalan rad  

TRANSREKTALNA SONOGRAFIJA OPŠTI PRINCIPI I PRIMENA

Nenad Joksimović, Rozalinda Popova, Vladimir Serafimovski

Klinika za gastroenterohepatologiju, Medicinski fakultet, Skoplje, Makedonija
  

SAŽETAK

Studija predstavlja prospektivno kliničko ispitivanje koje uključuje 596 pacijenata čija je prosečna starost 54 godine. Pacijenti su kao simptome naveli perirektalni bol, rektalno krvarenje, promenu u radu creva i tenezmus. Rektalni kancer je dijagnostifikovan endoskopijom i patohistološki potvrđen u 377 slučajeva. Procenjivan je izgled tumora, njegovo širenje u perirektalno masno tkivo i uključenost limfnih čvorova. Tumori su uspešno snimljeni endorektalnim ultra zvukom.
Prema endosonografskim rezultatima pacijenti su bili podeljeni u tri grupe: operabilnu, inoperabilnu i kontrolnu grupu. Svi pacijenti iz prve grupe, kod kojih je endografski klasifikovan operabilni rektalni karcinom, upoređivani su sa konačnom hirurškom dijagnozom. Endosonografski kod 55 pacijenata (9 5%), određen je I stepen, a kod 115 (19.5%) II stepen. Grupa kod koje su klasifikovani inoperabilni rektalni tumori (207 pacijenata) upoređivana je sa operativnim nalazima palijativno operisanih pacijenata. Zbog komplikacija primarnog procesa (ileus), 55 pacijenata je operisano i endosonografska dijagnoza je bila potvrđena operativnim nalazima.
Kontrolna grupa pacijenata (219 pacijenata), koja je endosonografski klasifikovana kao grupa bez znakova primarnog i sekundarnog neoplazmatičnog procesa u rektalnom zidu upoređena je sa svim nalazima dobijenim rektoskopijom, kolonoskopijom, i njihovom kombinacijom sa histologijom. Adenocarcinoma ovarii je dijagnostifikovana kod 45 pacijenata (20 5%), ovarijalne ciste kod 26 pacijenata (12%), Myoma uteri kod 22 pacijenata (10%), Adenocarcinoma uteri kod 37 pacijenata (17%), Adenocarcinoma prostatae kod 41 pacijenta (19%), Adenoma prostatae kod 19 pacijenata (8 5%), IBD kod 19 pacijenata (8 5%), perirektalni abscesi kod 7 pacijenata (3%), M. Hirschprung-ova bolest kod 2 pacijenta i torzija sigmoidnog kolona kod jednog pacijenta.
Rezultati ukazuju da transrektalna sonografija ima važnu ulogu u određivanju operabilnosti rektalnog malignoma, na taj način što se prati i predviđa stepen infiltracije i određuju jasne granice intramuralne infiltracije. Korisnost slepe sonografije je očigledna, metoda je neinvazivna i nema kontraindikacija. Omogućava brzu, laku i tačnu procenu opsega rektalnog kancera kao i oboljenja okolnih organa.

Ključne reči: transrektalna endosonografija, rektalni tumori