ACTA FAC MED NAISS 2008; 25 (1): 35-40

Originalan rad

UTICAJ POJEDINIH PARAMETARA HRONIČNE ZLOUPOTREBE HEROINA (STAROST, POČETAK I DUŽINA ZLOUPOTREBE, PSIHOORGANSKI SINDROM) NA RAZVOJ CEREBRALNE ATROFIJE DIJAGNOSTIKOVANE KOMPJUTERIZOVANOM TOMOGRAFIJOM

Radiša Vojinović,
Ljiljana Vasić 

KC ''Kragujevac'', Centar za radiološku dijagnostiku

SAŽETAK

Cerebralna atrofija je morfološko oštećenje mozga nastalo kao rezultat dejstava heterogenih etioloških činilaca. Odnos gubitka neurona prema nestanku neuroglije, stepen i brzina tog propadanja zavise od vrste, koncentracije i dužine delovanja jednog ili više etioloških agenasa. Cerebralna atrofija je klinički najčešće praćena razvojem psihoorganskog sindroma. Za dijagnozu cerebralne atrofije metode izbora su CT (eng. Computed Tomography) i MR (eng. Magnetic Resonance) pregledi endokranijuma. Iako stepen mentalnih poremećaja odgovara stepenu promena u strukturama endokranijuma na CT tomogramu, varijacije u tom odnosu su toliko velike da kod pojedinih bolesnika, tek stepen odnosa dijagnostičkih i kliničkih pregleda može da ukaže na dijagnozu cerebralne atrofije.

Cilj rada bio je da se utvrdi korelacija izmedju CT-om dijagnostikovane atrofije cerebruma i starosti zavisnika, godine života kada je narkotik prvi put uzet, dužine zloupotrebe i psihoorganskog sindroma, ukoliko se razvio kod ispitanika.            

Rad predstavlja retrospektivnu studiju od januara 2006. godine do jula 2007. godine koja je  obuhvatila bolesnike Psihijatrijske klinike KC ''Kragujevac''. Analizirano je 38 CT pregleda endokranijuma narkomana (7 žena i 31 muškarac). Procena cerebralne atrofije zasnivala se na dilataciji cerebralnih komora i spoljašnjeg likvornog prostora (kortikalni sulkusi i cisterne). Podaci vezani za starost zavisnika, vrstu upotrebljavanih narkotika, dužinu zloupotrebe, u kojoj godini je narkotik prvi put uzet i psihoorganski sindrom koji je procenjivan minimental (MM) skalom, uzeti su iz dosijea zavisnika metadonskog programa KC ''Kragujevac''.

Nađena je statistički značajna veza između stepena cerebralne atrofije i godina starosti ispitanika  (r= -0,498, p= 0,001) i godine započinjanja zloupotrebe narkotika u odnosu na stepen razvijene cerebralne atrofije (r = -0,727, p = 0,000). Statistički značajna veza cerebralne atrofije ne postoji u odnosu na dužinu narkomanskog staža (r = 0,283, p= 0,085), ni u odnosu na vrednost MM testa ( r = 0, 156, p= 0,350).            

CT pregled bi trebalo ograničiti samo na zavisnike sa kraćim periodom zloupotrebe, jer je atrofija u ovakvom stepenu reverzibilna. Rad je potvrdio da cerebralna atrofija, s kliničkog aspekta, ne znači samo morfološko propadanje moždane mase ako nije praćena razvojem kliničke slike psihoorganskog sindroma, već je za njenu dijagnozu nužno postojanje oba kriterijuma, s obzirom da statistički značajna veza nije nađena.

Ključne reči: cerebralna atrofija, heroinska zavisnost, kompjuterizovana tomo-grafija