ACTA FAC MED NAISS 2019;36(3):167-176

Revijalni rad

UDC: 616.89:618.4

DOI: 10.5937/afmnai1903167S

Postporođajni psihijatrijski poremećaji: pregled istorije istraživanja, klasifikacija, epidemiološki podaci, etiološki faktori i kliničke prezentacije

Jelena Stojanov¹, Miodrag Stanković^2,3, Olivera Žikić^2,3, Jovana Antonijević²

¹Specijalna bolnica za psihijatrijske bolesti “Gornja Toponica“, Niš, Srbija
²Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Niš, Srbija
³Centar za zaštitu mentalnog zdravlja, Klinički centar Niš, Srbija

sažetak


Postpartalni psihijatrijski poremećaji su mentalni poremećaji koji se javljaju nakon porođaja. Nelečena depresija i anksioznost u toku trudnoće, kao i stres i ranije depresivne epizode značajani su faktori rizika za nastanak postpartalnih psihijatrijskih poremećaja. Nakon porođaja najčešće se javljaju postpartalni bluz, postpartalna depresija i postpartalna psihoza, kao i postpartalni anksiozni poremećaji. Postporođajna depresija povećava verovatnoću nastanka psihijatrijskog morbiditeta u daljem životu. Prisustvo psihotične simptomatologije sa psihomotornom uznemirenošću i nepredvidivim ponašanjem značajni su faktori rizika za suicid ili infanticid. Istraživanja su pokazala da više od polovine žena sa depresijom u toku trudnoće ili postpartalnom depresijom ima u komorbiditetu i neki anksiozni poremećaj. Nakon porođaja povećava se mogućnost nastanka paničnog poremećaja i opsesivno-kompulzivnog poremećaja, a smanjuje se prevalencija generalizovanog anksioznog poremećaja. Pouzdan instrument za skrining spektra postpartalnih mentalnih poremećaja je Edinburgova postnatalna skala za depresiju – EPDS. Postpartalni psihijatrijski poremećaji narušavaju centralni psihološki proces, tj. razvoj emocionalnog odnosa između majke i deteta i negativno se odražavaju na ponašanje, kognitivni razvoj i fizičko zdravlje deteta.

Ključne reči: porođaj, postpartum, depresija, psihoza, anksiozni poremećaji