ACTA FAC MED NAISS 2022;39(2):232-243

Originalni rad

UDC: 615.31:615.454.1
DOI: 10.5937/afmnai39-31063
                                          

Teksturna i senzorna karakterizacija karbomernih
gelova sa pantenolom

Milica Martinović, Nenad Stojanović, Ivana Nešić

Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Katedra za farmaciju, Niš, Srbija

 SAŽETAK

Uvod. Cilj ove studije bio je da se proceni uticaj koncentracije karbomera, gelirajućeg sredstva (primenjenog u koncentracijskom rasponu 0,5% – 2,0%) na teksturne i senzorne karakteristike gelova sa 3% pantenola, pomoću senzorne analize, kao subjektivne i teksturne analize, odnosno kao objektivne metode procene. Aktivna supstanca u gelovima bio je pantenol, koji je takođe delovao kao sredstvo za neutralizaciju karbomera.
Materjal i metode. Dvadeset panelista ženskog pola, starosti između 20 i 36 godina, učestvovalo je u senzornoj studiji, koja jе podrazumevala popunjavanje upitnika u kojima su se nalazila pitanja u vezi sa aplikativnim svojstvima gelova pre, tokom i nakon nanošenja na kožu. Analiza teksture izvršena je na CT3 Texture Analyzeru, nakon svake nedelje tokom mesec dana. Izmereni su sledeći parametri: čvrstoća nakon prvog ciklusa, čvrstoća nakon drugog ciklusa, kohezivnost, adhezivnost, rezilijentnost i elastičnost.
Rezultati. Rezultati su pokazali da su tokom trajanja studije gelovi bili stabilni i da je struktura gela ostala očuvana bez obzira na kompresiju. Povećanje tvrdoće i rezilijentnosti pratilo je povećanje koncentracije karbomera, dok se adhezivnost, kohezivnost i elastičnost nisu mnogo razlikovale među ispitivanim gelovima. Isti trend primećen je i kada su gelovi upoređivani tokom vremena. Senzorna analiza potvrdila je nalaze teksturne analize i pokazala da se sa porastom koncentracije karbomera, lepljivost i gustina takođe povećavaju, dok se brzina apsorpcije i razmazivost smanjuju. Većina panelista odabrala je gel sa 1% karbomera kao gel za redovnu upotrebu.
Zaključak. Teksturne i senzorne metode predstavljaju dragoceni pristup prilikom dizajniranja lekova/kozmetičkih proizvoda, jer pružaju uvid u komplijansu pacijenata/korisnika.

 Ključne reči: karbomer, pantenol, gel, analiza teksture, senzorna analiza