ACTA FAC MED NAISS 2022;39(2):220-231

Originalni rad

UDC: 616.98:578.834(497.6)  DOI: 10.5937/afmnai39-33738

Evaluacija kliničkih i biohemijskih parametara hospitalizovanih bolesnika sa infekcijom
kovid 19 - retrospektivna studija iz Bosne i Hercegovine

Anela Šubo¹, Amela Dervišević², Zulejha Omerbašić¹, Muhamed El-Amin Zeid¹, Selma Spahić², Almir Fajkić³, Damir Suljević⁴

¹Opšta bolnica "Prim. dr Abdulah Nakaš", Sarajevo, Bosna i Hercegovina
²Univerzitet u Sarajevu, Medicinski fakultet, Katedra za fiziologiju čoveka, Sarajevo, Bosna i Hercegovina
³Univerzitet u Sarajevu, Medicinski fakultet, Katedra za patofiziologiju, Sarajevo, Bosna i Hercegovina
⁴Univerzitet u Sarajevu, Prirodno-matematički fakultet, Odsek za biologiju, Sarajevo, Bosna i Hercegovina

SAŽETAK

Uvod/Cilj. Po prvi put su evaluirane i predstavljene socio-demografske karakteristike kliničke manifestacije, kao i rezultati laboratorijskih analiza hospitalizovanih bolesnika zaraženih korona virusom, kovid 19, iz Kantona Sarajevo, Bosna i Hercegovina.
Metode. Retrospektivnom, jednocentričnom studijom obuhvaćeno je 159 bolesnika zaraženih virusom kovid 19 (92 bolesnika sa lakim/umerenim stadijumom; 67 bolesnika sa teškim/kritičnim stadijumom bolesti), kod kojih je prisustvo virusa potvrđeno RT-PCR metodom, hospitalizovanih u Opštoj bolnici "Prim. dr Abdulah Nakaš" u Sarajevu, Bosna i Hercegovina. Socio-demografski, klinički i laboratorijski podaci na prijemu su retrospektivno korišteni iz elektronskog medicinskog kartona svakog bolesnika, od strane dva iskusna i nezavisna lekara.
Rezultati. Starosnom dobu od 46 do 65 godina pripadalo je 43,4% bolesnica; 71,1% bili su muškarci, dok je 68,6% imalo komorbiditete. Hipertenzija je bila najzastupljeniji komorbiditet (100%), zatim dijabetes (91,7%) i ishemijska bolest srca (35,8%). Vodeći klinički simptomi bili su: groznica (87,44%), umor (77,8%) i bolovi u telu/mišićima (70,3%). Dokazano je statistički značajno smanjenje zasićenosti krvi kiseonikom (p = 0,005), statistički značajno povećanje D-dimera (p = 0,003), CRP-a (p = 0,044) i serumske koncentracije glukoze natašte (p = 0,047) u grupi bolesnika koji su bili sa teškim/kritičnim stadijumom, u poređenju sa bolesnicima sa blagim/umerenim stadijumom.
Zaključak. Starije životno doba, muški pol, potvrđeni komorbiditeti, smanjena zasićenost krvi kiseonikom, povećane vrednosti CRP-a, D-dimera i serumske koncentracije glukoze natašte, zajedno sa simptomima, kao što su bol u grudima, kratkoća daha i/ili dijareja, češće su se javljali kod bolesnika sa teškim/kritičnim stadijumom izazvanim virusom kovid 19 u odnosu na bolesnike sa blagim/umerenim stadijumom bolesti.

 Ključne reči: COVID-19; SARS-CoV-2; Bosna i Hercegovina