ACTA FAC MED NAISS 2023;40(4):402-414

Revijalni rad

UDC: 616.151.5-07:[616.98:578.834
DOI: 10.5937/afmnai40-41219

Patofiziološki i laboratorijski aspekti poremećaja hemostaze
kod bolesnika sa COVID-19

Jelena Đorđević¹, Olgica Mihaljević¹, Marijana Stanojević Pirković², Isa Ardahanli³,
Milan Radović^4,5, Batrić Babović^6,7

¹Univerzitet u Kragujevcu, Fakultet medicinskih nauka, Katedra za patološku fiziologiju, Kragujevac, Srbija
²Univerzitet u Kragujevcu, Fakultet medicinskih nauka, Katedra za biohemiju, Kragujevac, Srbija
³Univerzitet „Seyh Edebali”, Medicinski fakultet, Katedra za kardiologiju, Bilečik, Turska
⁴Univerzitet u Beogradu, Medicinski fakultet, Katedra za internu medicinu, Beograd, Srbija
⁵Univerzitetski klinički centar Srbije, Klinika za nefrologiju, Beograd, Srbija
⁶Univerzitet Crne Gore, Medicinski fakultet, Katedra za internu medicinu, Podgorica, Crna Gora
⁷Klinički centar Crne Gore, Klinika za nefrologiju, Podgorica, Crna Gora

 SAŽETAK 

Uvod/Cilj. Iako koronavirusna bolest 2019 (COVID-19), uzrokovana teškim akutnim respiratornim sindromom koronavirus 2 (SARS-CoV-2), prvenstveno pogađa respiratorni sistem, nije isključena mogućnost multisistemskog oštećenja tkiva i organa. U teškim oblicima bolesti često se javljaju hematološki poremećaji sa pratećim laboratorijskim abnormalnostima. Cilj ovog pregleda bio je da se opiše i dodatno unapredi razumevanje mogućih patofizioloških mehanizama uključenih u hemostatske poremećaje kod bolesnika sa COVID-19, sa pratećim laboratorijskim nalazima.
Materijal i metode. Sveobuhvatno istraživanje sprovedeno je korišćenjem ključnih reči „COVID-19”, „SARS-CoV-2”, „poremećaji hemostaze u COVID-19” i „laboratorijski nalazi u COVID-19” u bazama podataka PubMed, Google Scholar i ScienceDirect, kako bi se odabrale relevantne studije.
Rezultati. Najprepoznatljiviji laboratorijski nalazi koji reflektuju ove poremećaje jesu povećanje koncentracije vrednosti D-dimera, produženo protrombinsko vreme sa blagim promenama aktiviranog parcijalnog tromboplastinskog vremena ili bez njih, promene broja trombocita po tipu trombocitopenije ili trombocitoze (ređe), kao i povećanje koncentracije fibrinogena, obično u početnim stadijumima bolesti.
Zaključak. Značaj COVID-19 koagulopatije ogleda se u povećanju stope mortaliteta zbog velike učestalosti tromboembolijskih epizoda, što može biti razlog nastanka sindroma multiorganske disfunkcije.

 Ključne reči: COVID-19, poremećaji hemostaze, laboratorijski nalazi, SARS-CoV-2