ACTA FAC MED NAISS 2023;40(4):467-478

Originalni rad

UDC: 613.880:618.146-006.6-036(497.11)
DOI: 10.5937/afmnai40-42914 

Seksualno ponašanje i prevalencija korišćenja skrininga karcinoma grlića materice u Šumadijskom okrugu

Vera Simić¹, Nataša Mihailović², Snežana Radovanović^2,3, Sanja Kocić^2,3, Svetlana Radević^2,3,
Ivana Simić Vukomanović^2,3

¹Medicinska škola „Beograd”, Beograd, Srbija
²Institut za javno zdravlje Kragujevac, Kragujevac, Srbija
³Univerzitet u Kragujevcu, Fakultet medicinskih nauka, Katedra za socijalnu medicinu, Kragujevac, Srbija

SAŽETAK

Uvod/cilj. Reproduktivno zdravlje i skrining karcinoma grlića materice predstavljaju javnozdravstveni prioritet. Cilj istraživanja bila je procena seksualnog ponašanja i utvrđivanje prevalencije skrininga karcinoma grlića materice u Šumadijskom okrugu.
Metode. Istraživanje je sprovedeno kao studija preseka. Studijsku populaciju činilo je 510 osoba ženskog pola, starosti od 18 do 49 godina, sa teritorije Šumadijskog okruga u Srbiji. Kao instrument istraživanja korišćen je anonimni standardizovani upitnik iz protokola istraživanja STEPwise Approach to Noncommunicable Disease Risk Factor Surveillance (STEPS) Svetske zdravstvene organizacije.
Rezultati. Tokom prvog seksualnog odnosa 60,1% ispitivane populacije koristio je neko od kontraceptivnih sredstava; tokom poslednjeg odnosa to nije činilo čak 72,5% ispitanica. Svaka peta ispitanica  nikada u životu nije uradila Papa test (22,8%), odnosno to nije učinilo čak 85,0% ispitanica starosti od 19 do 29 godina (p < 0,001) ‒ od toga, svaka treća ispitanica sa završenom osnovnom školom  (28,4%; p = 0,009) i svaka treća ispitanica koja nije u braku (33,3%; p = 0,01).
Zaključak. Aktivnosti bi trebalo usmeriti na povećanje pristupačnosti i dostupnosti ustanova i usluga za skrining karcinoma grlića materice, kao i na pobolјšanje resursnih kapaciteta (kadrovi, prostor, oprema).

 Ključne reči: žene u reproduktivnom periodu, seksualno ponašanje, Papa test