ACTA FAC MED NAISS 2014;31(2):113-120

Originalan rad

UDC:611.835:612.67

DOI:10.2478/afmnai-2014-0013

ANALIZA FASCIKULARNE STRUKTURE I VEZIVNOTKIVNIH OMOTAČA SURALNOG NERVA SA STARENJEM

Braca Kundalić¹, Slađana Ugrenović¹, Ivan Jovanović¹, Natalija Stefanović², Vladimir Petrović³, Jasen Kundalić⁴, Miljana Pavlović¹, Vladimir Antić²

¹Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Odsek za anatomiju, Srbija

²Univerzitet u Nišu, Fakultet za sport i fizičko obrazovanje, Chair of Medical Subjects, Srbija

³Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Odsek za histologiju i embriologiju, Srbija

⁴Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Srbija


sAŽETAK

Cilj našeg istraživanja bio je da analiziramo promene vezivnotkivnih omotača epi-, peri- i endoneurijuma suralnog nerva sa starenjem. Ispitivanje je izvedeno na uzorku suralnog nerva 10 slučajeva starosti 9-80 godina. Uzorci su ukalupljeni u parafinu po standardnim procedurama, nakon čega su pravljeni poprečni preseci nervnog stabla debljine 5 µm i bojeni po Masonovom trihromnom bojenju. Nakon morfološke analize fascikularne strukture i vezivnih omotača nerva, izvršena je morfometrijska analiza korišćenjem programa za analizu digitalne slike ImageJ. Na svakom ispitivanom uzorku mereni su ukupna neuralna, epineurijalna i fascikularna area na poprečnom preseku nerva, srednja vrednost perineurijalnog indeksa, volumenska gustina mijelinizovanih aksona i endoneurijalnog sadržaja. Za testiranje razlike među srednjim vrednostima na statističku značajnost korišćen je Studentov T-test za male nezavisne uzorke. Broj fascikulusa kretao se od 5 do 13, pri čemu je većina imala manje od 10 fascikulusa. Fascikularna struktura, koja se odnosi na broj fascikulusa i odnos epineurijalne i fascikularne aree na preseku nerva, nije pokazala značajne promene sa starenjem. Odnos debljine perineurijuma i veličine fascikulusa statistički značajno raste u starijoj ispitivanoj grupi (p<0,05). Kod slučajeva starije starosne grupe mijelinska vlakna su bila manjeg dijametra, nepravilnijeg oblika i znatno ređa. Kvantitativna analiza pokazala je statistički značajan pad volumenske gustine mijelinskih vlakana u starijoj grupi. Primenjenim metodama istraživanja utvrdili smo zadebljanje perineurijumskog omotača suralnog nerva sa starenjem, kao i endoneurijalnu fibrozu. Buduća ispitivanja starosnih promena treba usmeriti ka analizi komponenata ekstracelularnog matriksa unutar perineurijuma i endoneurijuma.

Ključne reči: suralni nerv, starenje, degeneracija, perineurijum, endoneurijalni fluid