Acta Medica Medianae
Vol. 50, No 1, March, 2011
UDK 61
ISSN 0365-4478(Printed version)
ISSN 1821-2794(Online)

Kontakt:

Ivan Kostić

Klinika za nefrologiju i hemodijalizu

Klinički centar Niš

Bul. dr Zorana Đinđića 48, 18000 Niš

E-mail: ivkostic@yahoo.com

Originalan rad
UDK: 616.61-78:616.7

DOI: 10.5633/amm.2011.0106s

Poremećaji fosfo-kalcemičnog bilansa kod bolesnika na hroničnoj hemodijalizi – uticaj dužine dijaliziranja

Ivan Kostić, Jelena Kostić, Branka Mitić, Svetislav Kostić, Vidojko Đorđević i Petar Babović

                     Klinika za nefrologiju i hemodijalizu, Klinički centar Niš

            Hronična bubrežna insuficijencija (HBI) je progresivno, ireverzibilno oštećenje bubrežne funkcije koje dovodi do potpunog gubitka bubrežne funkcije i neophodnosti lečenja dijalizom. Koštana bolest je hronična komplikacija u sklopu HBI i predstavlja značajan problem kod bolesnika na hemodijalizi.

Cilj našeg istraživanja bio je procena uticaja dužine dijaliznog staža na biohemijske parametre mineralno-koštanog metabolizma kod bolesnika na hemodijalizi, kao i izdvajanje najvažnijih parametara za praćenje ovog poremećaja.

Istraživanje je obuhvatilo 172 bolesnika, prosečne starosti 58.69±12.54 godina, podeljenih u grupe u odnosu na dužinu dijaliznog lečenja (I grupa - do 5 godina, II - 5-10 godina i III - preko 10 godina).

Koncentracija serumskog fosfora je kod svih ispitivanih bolesnika bila povećana, s tim da su vrednosti rasle sa dužinom boravka na dijalizi (I: 1.77±0.58; II: 1.97±0.66; III: 1.92±0.82), ali bez statističke razlike (p>0.05). Vrednosti kalcemije značajno su rasle (I vs. II, i I vs. III, p<0.0001), kao i vrednosti proizvoda Ca x P (I vs. II, p<0.001; II vs. III, p<0.01) pre svega, na račun povišenih vrednosti kalcijuma. Vrednosti alkalne fosfataze (I: 105.12±65.60; II: 125.27±96.79, III: 172.43±163.99) značajno su više u III grupi u odnosu na ostale (p<0.05). Takođe, vrednosti PTH (I: 234.21±18.74; II: 273.09±247.98; III: 489.46±468.49) značajno su više u III u odnosu na ostale grupe (p<0.001). U grupi bolesnika sa dijalizom do 5 godina povišene su vrednosti fosfora, snižene vrednosti kalcemije i umereno povišene vrednosti AF i PTH, što najviše odgovara koštanoj bolesti sa brzim prometom. U II grupi je značajniji porast kalcemije u odnosu na fosfor, alkalnu fosfatazu i PTH.

Najpouzdaniji marker za kliničko praćenje koštane bolesti kod bolesnika na dijalizi je parathormon, koji dobro korelira sa vrednostima alkalne fosfataze i kalicijuma. Vrednosti kalcijuma i fosfora jako variraju i nisu najpouzdaniji marker za praćenje koštane bolesti. Acta Medica Medianae 2011;50(1):32-37.

Ključne reči: hemodijaliza, trajanje, mineralno-koštani metabolizam, PTH, kalcijum, fosfor